داستانی از نکوهش امام صادق(ع) از انفاق به فقرا با اموال حرام

داستان فردی که با اموال دزدی و حرام به فقرا کمک می کرد. امام صادق(ع) فرمود: شنیدم گروهی کم مایه شخصی را بسیار تعظیم کرده، فضایل و کمالاتی را برای او بر می شمرند. دوست داشتم او را از نزدیک [به نحوی که مرا نشناسد] ببینم تا ارزشش را بفهمم.
روزی او را در اجتماع انبوهی دیدم که مردمان نادان بی دانش دور او را گرفته بودند. من به صورت ناشناس، کناری ایستادم و به او و مردم نگاه می کردم و او می کوشید تا خود را از جمع به در آورد! عاقبت خود را خلاص کرد و من برای انجام خواسته خود او را تعقیب کردم.
وی در دکان نانوایی توقف و نانوا را غافلگیر کرد، دو قرص نان برگرفت و رفت. من از او در شگفت شدم ولی گفتم شاید با نانوا حسابی دارد. آنگاه رفت تا به دکان بقالی رسید. آنجا نیز دو انار دزدید و سخت مواظب بود که بقال نبیند. باز از این منظره تعجب کردم ولی با خود گفتم شاید با بقال معامله و حسابی دارد و اصلا چه حاجتی به دزدی دارد آن هم دزدی دو دانه انار! همچنان او را رها نکردم تا به خرابه ای رسید که بیماری در آنجا افتاده بود. دو قرص نان و دو انار را نزد وی گذاشت و از آنجا گذشت.
او از جلو و من از پی رفتیم تا از دروازه شهر گذشتیم. به بیرون شهر که رسیدیم وی را صدا زدم و به او گفتم: مدتی بود نام تو را شنیده و مشتاق دیدار تو بودم و امروز به ملاقات تو رسیدم ولی کارهایی از تو مشاهده کردم که فکر مرا مشغول و نگران ساخته و اینک از آن امور از تو پرسش می کنم تا این نگرانی رفع بشود. من تو را دیدم که از نانوایی دو قرص نان دزدیدی. سپس به انار فروشی گذشتی و دو انار هم از او ربودی!

یک متن کوتاه پندآموز به انتخاب سامانه برای شما

جریان زندگی چیزی جز مبارزه میان عاطفه و عقل نیست

پاسخ داد: قبل از هر چیز بگو ببینم کیستی؟
گفتم: مردی از فرزندان آدم و از امت محمد(ص).
گفت: از کدام خانواده ای؟
گفتم: از اهل بیت رسول خدا(ع).
گفت: اهل کدام شهری؟
گفتم: مدینه پیامبر.
گفت: نکند تو جعفر بن محمد هستی؟
گفتم: همانم.
گفت: چه فایده! نواده پیامبری که از دین بی خبر است و علم جد و پدرت را ترک کرده ای، زیرا کاری که در خور مدح است و کننده آن شایسته تمجید و ستایش است جا نداشت که مورد انکار و ناسپاسی قرار بگیرد.
گفتم: جهل من از کجا واضح شد و بی خبری من از دین کجاست؟
گفت: همین که خدا آیه 160 سوره مبارکه انعام می فرماید: مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَهِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها وَ مَنْ جاءَ بِالسَّیِّئَهِ فَلا یُجْزى إِلاَّ مِثْلَها؛ کسی که کار نیکی انجام دهد 10 ثواب دارد و کسی که کار بدی انجام بدهد زیاده از همان یک گناه بر او نیست .
من با دزدی کردن دو قرص نان دو گناه کردم، چنانکه با ربودن دو انار دو گناه دیگر انجام دادم. پس روی هم چهار گناه کردم، ولی خود از آنها نخوردم بلکه دو انار و دو قرص نان را صدقه دادم و هر یک به مقتضای آیه قرآن 10 حسنه دارد که می شود چهل ثواب. بنابراین از یک سو چهار گناه و اما از دیگر سو چهل حسنه به جا آوردم و چهار حسنه، مقابل چهار گناه خارج شود. در نتیجه سی و شش حسنه برای من باقی می ماند.
من در جوابش گفتم: مادرت در سوگ تو گریه کند! تو خود جاهل کتاب خدایی! مگر نشنیده ای که خداوند بزرگ در آیه 27 سوره مبارکه مائده می فرماید: إِنَّما یَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِینَ؛ همانا خداوند، عمل خوب را از پرهیزکاران می پذیرد و شرط پذیرفته شدن عمل تقوا است؛
تو با دزدیدن دو قرص نان دو گناه کردی و با ربودن دو انار دو گناه دیگر، با صدقه دادن آنها نه تنها حسنه ای را انجام ندادی بلکه چون بدون رضایت صاحبانش به فقیر دادی چهار گناه دیگر بر آن چهار گناه افزودی.
او همچنان خیره خیره به من نگاه می کرد و از من نپذیرفت، من نیز او را رها کردم و گذاشتم.
منبع : فارس [کتاب احتجاج نوشته شیخ طبرسی]