اولین روز مدرسه - دردسرهای ثبت نام

مادرم گفت: امروز هم برو ؛ شاید آقای مدیر دلش بسوزد و اسمت را بنویسد.
همان طور که هندوانه را قاچ می کردم، گفتم: بهت که گفتم. قبول نمی کنه.
بعد، یک قاچ گرفتم و کشیدم به دندان. گفتم: میگه قانون و مقررات اینه.
مادرم از روی دار قالی آمد پائین و نشست کنار من. گفت: پس چطور تا حالا این قانون نبود؟
مادرم حق داشت. حق داشت این را بگوید. چون تا امسال، فقط خودم می رفتم و ثبت نام می کردم. فقط همان سال اول ابتدایی بود که پدرم آمده بود باهام. بعد از آن سال، هر وقت کارنامه ها را می گرفتیم، خود مدیر به من می گفت که هفته بعد مدارکم را ببرم تا اسمم را بنویسد. همان سال اول ابتدایی از حال و روز پدرم با خبر شده بود و می دانست که پدرم وقت نمی کند بیاید مدرسه. لابد پدرم گفته بود. اما امسال وضعیت فرق کرده بود.
گفتم: کاشکی همان مدیر قبلی بود.
مادرم پرسید: مگه همان نیست؟
آب بینی ام را بالا کشیدم و با غیظ گفتم: نه؛ اما کاشکی بود. هم ناظم عوض شده، هم مدیر.
گفت: نگفتی بابام سر کار می ره و وقت نمی کنه بیاد؟
گفته بودم. حتی گفته بودم که کارش طوری هست که من حتی هفته ها نمی توانم ببینمش . بابام کارش طوری بود که شب ها وقتی می آمد خانه که من می خوابیدم و کله صبح، گرگ و میش هوا بلند می شد و می رفت سر کار. همه اینها را به مدیر جدید گفته بودم اما حرف، همانی بود که می گفت.
گفتم: میگه توی قانون نوشته شده که دانش آموز باید با اولیاء خودش برای ثبت نام بیاید . پدر ، مادر و یا...
مادرم پرید توی حرفم: می گفتی که من بچه کوچیک دارم.
کلافه بودم. گفته بودم. حتی این را هم گفته بودم که مامانم حالا سالهاست یک کوچه بالاتر از خانه فاطمه خانم را هم ندیده. گفته بودم که بچه ای داره که به قول مامان، مثل کنه چسبیده بهش و ول نمی کنه.
اما حرف مدیر همانی بود که اولین بار گفته بود. انگار از بین تمام حرف ها و کلمه ها، فقط به نه و نمی شه علاقه داشت. هر حرفی که می شنید، مرتب سرش را بالا می آورد و یکی از این کلمه ها را می زد. گاهی هم دهانش را غنچه می کرد و یک نچ چاشنی این کلمات می کرد که یعنی اصلاً نمی شه. اون وقت باید حساب کارت را می کردی و می دانستی که مدیر سوار خر شیطان شده و به هیچ وجه حاضر نیست افسارش را رها کند. آن وقت باید می فهمیدی که اصرار بی فایده است و ایستادن در آنجا و اصرار کردن، حتی به ضررت تمام می شود.
نگاهی به پوشه کارنامه و مدارکم کردم که از بس توی این چند ماه دستم گرفته بودم، کپره بسته بود. گفتم: امیر که چند تا تجدیدی داشت ثبت نام کرده اما من..
بغض کرده بودم. بقیه حرفهام توی گلو خفه شد. احتیاجی به این نداشتم که به مادرم بگویم من شاگرد اول کلاس هستم. مادرم می دانست. می دانست که همه نمراتم 20 است. اگر هم نمی دانست لااقل می توانست تشخیص بدهد که من مشکلی از این بابت ندارم. چون شنیده بود که فاطمه خانم هر ماه مجبور است به مدرسه برود و هر بار هم که می رفت، با دل شکسته بر می گشت و به قول مامان، از دست امیر و نمراتش خون دل می خورد. مادرم لااقل می دانست که مدرسه و معلمم از من و درس هایم رضایت دارند.
همان طور که داشتم با غیظ، قاشق را به پوست سفید هندوانه می کشیدم، نگاهی به تقویم رنگ و رو رفته روی دیوار اتاق انداختم. از همانجا که نشسته بودم، می توانستم تشخیص بدهم که کدام یک از آن دوازده مربع، شهریور و یا مهر است. چون از همان روزی که کارنامه قبولی ام را گرفته بودم، با اینکه هیچ نمره ای کمتر از بیست نداشتم، نتوانسته بودن نام نویسی کنم. از همان تیر ماه، هر بار که پیش مدیر جدید می رفتم، می گفت نچ؛ نمی شه. باید پدرت بیاید.
از همان تیر ماه، هرروز که نه؛ اما هر هفته چندین بار می رفتم و تقویم را نگاه می کردم و هر روز که به ماه مهر نزدیکتر می شدیم، دلشوره ام بیشتر می شد. حالا هم که یک هفته از باز شدن مدرسه ها می گذشت، کار از دلشوره و نگرانی گذشته بود. صبح که می شد، همه بچه های محل می رفتند مدرسه و من می ماندم با پوشه مدارکم که مثل آینه دق، همیشه بالای سرم روی طاقچه بود و به من دهن کجی می کرد. عقلم به جایی قد نمی داد. مانده بودم چه بکنم و چه نکنم.
گفتم: چکار بکنم حالا؟
مادم داشت با قاشق، آب هندوانه را می داد به بچه.
گفت: نمی دانم چی بگم.
نگاه به من کرد. لزومی نداشت مثل بعضی وقت ها که دلم چیزی را می خواست یا نمی خواست اما نمی توانستم بگویم، خودم را نگران نشان بدهم تا دلش به رحم بیاید و کمکم کند. این بار واقعاً دلشوره داشتم.
گفتم: آخه مامان یک هفته از آغاز مدرسه گذشته اما من هنوز..
ته حرفهایم را خوردم حتی خودم هم دوست نداشتم بشنوم که چی شده و چی نشده. احتیاجی نداشت بگویم.
شنیدم که گفت: حالا پاشو برو بخواب. بابات که اومد، بهش می گم. می دونم که قبول می کنه. بهش می گم فردا دیرتر بره سر کار.
هر چند که هیچ امیدی به این وعده ها نداشتم، اما چاره ای هم نداشتم. باید منتظر فردا می شدم. فردایی که شاید امروز یا دیروز نبود.
****
صبحانه را نصفه نیمه خوردم و پا شدم و جَلدی پریدم توی اتاقم و لباس پوشیدم. بالاخره پدرم رضایت داده بود که دیرتر برود سر کار. سوار ترک دوچرخه بابام شدم و با هم رسیدیم به مدرسه. حیاط مدرسه گوش تا گوش، پر از بچه های قد و نیم قد بود. ناظم مدرسه با همان هیکل درشت و خط کشی که به دست داشت و مرتب تکانش می داد، وسط حیاط می گشت و اوضاع را می پائید. از بین بچه ها راه باز کردیم و رسیدیم دفتر مدیر. مدیر تا من را دید که با بابام آمده بودم، اول جا خورد . بعد از احوالپرسی، تعارف کرد که بنشینیم.
اما هنوز بابام ننشسته بود که گفت: چرا زودتر نیامدید برای ثبت نام؟ الان یک هفته از آغاز سال تحصیلی گذشته و ما متأسفانه جا نداریم.
بابام شروع کرد به توضیح دادن این موضوع که کارش طوری است که نمی توانسته بیاید. مدیر گوشش به حرفهای بابام بود اما قیافه اش داد می زد که نمی خواهد قبول کند که از من ثبت نام کند. حس کردم دنبال راهی می گشت تا همان کلمه نچ را بگوید. بابام داشت حرف می زد که زنگ گوش خراش مدرسه زده شد و تا حرفهایش را تمام کند، مراسم صبحگاهی هم به پایان رسید.
مدیر بالاخره حرفش را زد و گفت: کسی که شهریور تجدید داشته باشه، معلومه که تا به حال ثبت نامش طول می کشه. این مدرسه که نه، هیچ مدرسه ای تو این وقت سال، از پسر شما ثبت نام نمی کنه.
بعد هم سرش را چند بار بالا داد و همان جملاتی رابکار برد که من انتظارش را داشتم.
گفت: نچ ؛ نمی شه. نمی شه ثبت نام کرد.
بابام یک نگاه به من کرد و یک نگاه به مدیر. نمی دانست چه بگوید. سوادی نداشت که بداند تجدیدی یعنی چه و من آیا تجدیدی داشته ام و یا نداشته ام. تا حالا فکر می کردم که مدیر می داند من تجدیدی نداشته ام. چون از همان تیر ماه، مدام آمده بودم پیشش و خواسته بودم که ثیت نام کند. اما حالا پی برده بودم که یادش رفته و من را به یاد ندارد. باید به مدیر می گفتم.
پوشه ام را بالا آوردم و گفتم: آقا اجازه! من تمام نمره هام بیسته. آقا! ما تجدیدی نداشتیم. یکضرب قبول شدم. اینم کارنامه قبولی من!
مدیر جا خورد. انتظار این حرف را نداشت. انتظار نداشت که بشنود یکی از دانش آموزان ممتاز مدرسه من باشم که تا به امروز ثبت نام هم نکرده ام. عینکش را کمی جابجا کرد و با دست اشاره به من کرد که پوشه را بدهم.
گفت: مدارکتو بده ببینم!
تا نگاهی به نمرات کارنامه ام انداخت، چهره اش گل انداخت. سرخ شد. حتم کردم که از حرفش و از اینکه قضاوت بی جا کرده، این جوری شده است.
گفت: خوبه؛ اما باید همان موقع با پدرت می اومدی.

یک متن کوتاه پندآموز به انتخاب سامانه برای شما

هر گاه از کاری ترسیدی، خود را بـه کام آن بینداز، زیرا ترس شدید از آن کار، دشوارتر و زیان بارتر از اقدام به آن کار است.

دیدم ورق برگشت. دیدم لحن صداش عوض شد. سریع یکی از دفتر های بزرگ روی میز را برداشت و ورق زد و شروع کرد به نوشتن مشخصات من. با سر و صدایی که در سالن و راهروی داخل مدرسه شنیده می شد ، معلوم بود که بچه ها با صف های منظم و نا منظم، به کلاس هایشان می رفتند. کار ثبت نام من، خیلی سریع تمام شد. بابام دست دست می کرد که برود و به کارهایش برسد.
مدیر تا این وضعیت را دید، به بابام گفت که می تواند برود. بابام که رفت، من ماندم و مدیر. منتظر بودم که چیزی بگوید.
گفت: کلاس سوم راهنمایی را که بلدی کجاست؟ انتهای همین راهرو.
پریدم توی حرفهاش و گفتم: آقا بلدیم. انتهای همین راهرو، سمت چپ، در اول.
گفت: می تونی همین حالا بری کلاس. همه چیز تمام شده بود.
با خوشحالی گفتم:آقا اجازه! خیلی ممنون!
بعد جنگی پریدم و پا کشیدم سمت کلاس سوم راهنمایی. کسی توی سالن و راهرو نبود.
تا برسم انتهای راهرو، صدای ناظم مثل بمب پیچید توی راهرو: آهای! کجا با این عجله؟ دیر اومدی زودم می خوای بری؟
پاهام سست شد. ایستادم. ناظم که رسید، خواست توضیح بدهم که چی شده.
گفتم: آقا اجازه! ما...
پرید تو حرفهام و گفت: لازم نکرده چیزی بگی. همه اینها که اینجا هستن همین حرفها رو می زنن.
مسیر دستش را که نگاه کردم، دیدم چند نفری گوشه سالن ایستاده اند و آبغوره می گیرند.
ناظم داشت حرف می زد. گفت: یکی می گه مادرم مریض بود، یکی می گه راهم دور بود. خسته شدم از بس اینها رو شنیدم. دانش آموز باید سر موقع بیاد. همه باید قبل از مراسم صبحگاهی مدرسه باشند. اینجا که خانه خاله نیست که هر وقت دلتون خواست بیائین!
با دیدن خط کشی که توی دستهای ناظم بود و مرتب تکان می خورد و با دیدن آنها که ته سالن ایستاده بودند و دستهایشان را به هم می مالیدند و آرام آرام آبغوره می گرفتند، شصتم خبر دار شد که چه خبر است. خواستم توضیح بدهم که چه شده و چه نشده.
گفتم: آقا اجازه! ما امروز...
نگذاشت حرفهایم را تمام کنم.
دیدم با دست اشاره به ته سالن کرد و گفت: آقا بی آقا! برو بایست اونجا!
بعد هم خط کش را طوری تکان داد که صدای وز وزش توی گوشم پیچید. آرام رفتم و ایستادم کنار همان بچه ها.
ناظم لخ و لخ کنان، آمد کنارم. گفت: بهتون نشون می دم که با من یکی نمی تونین سروکله بزنین. مدرسه باید نظم داشته باشه. همه چی حساب کتاب داره.
بعد با خط کش اشاره به من کرد که یعنی دستهایم را ببرم بالا و کف دستم را باز کنم. آرام همین کار را هم کردم.
اما گفتم: آقا اجازه ! ما...
ضربه ای که به کف دستم خورد، نگذاشت بقیه حرفم را بزنم. سوزی که داشت، بد جوری بود. برق از کله ام پراند. ناخواسته یک متر پریدم بالا. انگار که برق سه فاز وصل کرده باشند به دستم. تا به آن روز، دیده بودم خیلی از بچه ها را که خط کش خورده بودند. اما هیچ وقت نمی توانستم حس کنم که این همه درد دارد.
داشتم از درد به خورم می پیچیدم که اشاره به دست دیگرم کرد و گفت: دیگه نبینم بعد از خوردن زنگ به مدرسه بیایی. بگیر بالا اون دستت رو!
با ناله گفتم: آقا اجازه! ما...
دوباره پرید تو حرفم و توپید: اجازه بی اجازه! بگیر بالا اون دستت رو!
چاره ای نداشتم. همانطور که مچاله شده بودم، دست چپم را هم نصفه نیمه گرفتم بالا. یک چشمم به خط کش بود و چشم دیگرم به در کلاس سوم راهنمایی که دیدم مدیر از اتاقش آمد بیرون. داشت می آمد به سمت ما که خط کش دومی هم خورد به کف دستهام و من برای بار دوم، دو متر پریدم بالا و مچاله شدم. از بس درد داشت، دستهایم را گرفتم زیر بغلم و آخ زدم.
صدای مدیر را شنیدم که داشت ناظم را به اسم صدا می زد. داشتم دستهایم را با ها کردن گرمشان می کردم تا شاید دردشان کمتر شود که دیدم مدیر ـ که با فاصله چند متری ایستاده بود و نگاهمان می کرد ـ اشاره به من کرد و چیزی به ناظم گفت. می توانستم حدس بزنم که چی می گفت، اما دیر شده بود. مدیر چیزهایی تو گوش ناظم گفت و برگشت و رفت. من با چشم پر از اشک، منتظر ایستادم تا ناظم برسد.
تا آمد، با خط کش اشاره به من کرد و گفت: تو می تونی بروی سر کلاس!
از لحن صداش فهمیدم که کمی هم ناراحت است که چرا به حرفهام گوش نداده. چشمی گفتم و آرام رفتم به سمت کلاس. خودم را مرتب کردم. در زدم و رفتم تو. بچه ها همه نشسته بودند. معلم هم نشسته بود سر میزش و صحبت می کرد. من را که دید، اخم هاش رفت تو هم.
همانجا دم در ایستادم و انگشانم را آوردم بالا و گفتم: آقا اجازه!
معلم سری به علامت تأسف تکان داد و گفت: دانش آموزی که این موقع بیاد تو کلاس ، معلومه چه وضعی داره!
چند خوان از هفت خوان رستم را گذرانده بودم و رسیده بودم به خوان آخری. باید توضیح می دادم که دیر نکرده ام و تازه امروز ثبت نام کرده ام و دانش آموزی نیستم که فکر می کند.
گفتم: آقا اجازه! ما...
این هم پرید تو حرفم و گفت:
اجازه بی اجازه! این چه وقته اومدن به کلاسه؟
گفتم: آقا ما پیش ناظم بودیم. آقا اجازه ما...
گفت: خط کش ناظم جای خودش. من با امثال شما که دیر می آین سر کلاس روش دیگری دارم. همونجا بایست و یک پایت را ببر بالا!
دیدم نمی شود. نمی شود توضیح داد ماجرا از چه قرار است. چاره ای نداشتم. به حرفهای من هیچ توجهی نمی کرد. با بی میلی همان کاری را کردم که معلم از من خواسته بود. ایستادم تا شاید این خوان هم بگذرد. امیدم فقط به آمدن ناظم یا مدیر سر کلاس بود تا مرا از آن وضعیت نجات بدهد اما انتظار بی فایده بود و هیچکدام تا آخر زنگ پیدایشان نشد که نشد.
نویسنده: یوسف قوجق منبع: مجله یاپراق